Cinema Lockdown – Blog Kim

Programmeur Kim blogt tijdens de lockdown. Lees hier alle edities van Cinema Lockdown.

Cinema Lockdown is onderdeel van Focus Thuisbezorgd, waarin programmeurs Thomas en Kim je wekelijks filmtips geven voor thuis.

CINEMA LOCKDOWN – PAASBEST

Zin om een keer hard te lachen (of juist niet, dat hangt af hoezeer je aan de Christelijke fundamenten hecht die ons feestdagenbeleid beheersen)? Vraag een paar minderjarigen waarom we Pasen vieren en je krijgt een reeks bizarre antwoorden die variëren van konijnenplaag tot eieroverschot, ‘vrije dag, boeit me niet en waarom koop je altijd van die vieze paaseitjes’ en iets met ‘een gast die uit een grot kwam kruipen’. Dat laatste komt nog het dichtst in de buurt bij wat de bijbel beschrijft.

Vorig jaar, tijdens de eerste lockdown, heb ik met mijn gezin via zoom met een ander gezin op eerste paasdag een eierversiersessie georganiseerd met hoog artistieke uitkomsten (zie foto hierboven), maar ook met een diep gevoelde sociale afstand. We zijn nu een jaar verder en het begint cyclisch te voelen: het is alweer Pasen, Focus is nog steeds gesloten, het gebouw ligt er kalm en opgeruimd bij, maar in mijn hoofd piept en kraakt het. Onbekommerd chocolade-eitjes eten doe ik ook al niet meer sinds ik ontdekt heb dat al mijn kleren gekrompen zijn, en grappige zoom-meetings organiseren heeft na een jaar videovergaderen zijn glans verloren.

Gelukkig is het buiten nog wel opgelucht ademhalen, zolang je de avondklok voorblijft en je minder populaire wandelmomenten kiest. Arnhem heeft prachtig groen, maar zelfs door een woonwijk lopen heeft charme. Binnenshuis wacht, naast de gebruikelijke stapel ongelezen boeken, een filmaanbod dat door de VOD platforms gestaag wordt aangevuld. Zoveel kwaliteit en inhoud slechts een muisklik (en een betaalmuur, in sommige gevallen) van je verwijderd! Dus stel ik graag een beeldmenu voor de paasdagen samen met films over passie, paus en hangen aan een kruis, en films waarin de natuur prominent aanwezig is.

DE MATTHÄUS MISSIE – REINBERT DE LEEUW

Om toch te starten vanuit het paasthema: laat The Passion links liggen (de musicalisering van de wereld neemt de laatste decennia verbijsterende proporties aan) en kijk wel naar De Matthäus missie van Reinbert de Leeuw. De prachtige documentaire die Cherry Duyns maakte over de vorig jaar overleden dirigent, pianist, componist Reinbert de Leeuw die ‘in de kromming van zijn levensboog’ zijn handen heeft uitgestrekt naar Bachs Matthäus Passion. Ook voor de agnosten onder ons een werk van grote schoonheid. De Leeuw: ‘Dit is muzikaal gesproken het hoogste wat er is.’

In dit kalme, maar ook vurige document zien we met hoeveel toewijding De Leeuw met het Orkest Holland Baroque, het Nederlands Kamerkoor en zijn solisten werkt aan zijn persoonlijke interpretatie en uitvoering van het beroemde stuk. Luister, kijk en huiver. En leer ondertussen ook heel veel over muziek, Bach en overgave.

Kijk De Matthäus missie via NPO

MONTY PYTHON’S LIFE OF BRIAN

42 jaar oud al, maar ongeëvenaard grappig: Monty Python’s Life of Brian waarin het volstrekt onzinnige verhaal verteld wordt van Brian Cohen, die in de stal naast Jezus geboren werd, er achter komt dat zijn joodse moeder van bil is gegaan met een Romein, zich aansluit bij een rommelige verzetsbeweging, per abuis wordt verwisseld met de Messias en dan ook maar aan het kruis wordt genageld. Hangend aan dat kruis barst hij los in het iconische nummer ‘Always look on the bright side of life’, een prima tegenwicht voor Coronasomberte. De heren van Monty Python maakten korte metten met godsdienstverdwazing, massahysterie, vrouwonvriendelijkheid, overlegcultuur en barbaarse rituelen. Misschien niet meer zo controversieel als destijds, maar nog steeds messcherp en had ik al gezegd ontzettend grappig? ‘People of Jewusalem, Wome is youw fwiend!’ zo opent Pontius Pilatus, die helaas de ‘r’ niet kan uitspreken, de grote dag van de kruisiging. ‘Welease Bwian!’

Kijk Monty Phyton’s Life of Brian op Netflix

THE NEW POPE

Ik associeerde Pasen altijd met de paus die in zijn urbi et orbi altijd in het Nederlands ‘bedankt voor die bloemen’ zei. Paus Benedictus XVI was de laatste. De huidige Paus houdt het bij een dankwoord in het Italiaans. Wat zou het Vaticaan vinden van de Netflix-serie The New Pope van Paolo Sorrentino? In negen delen zet Sorrentino zijn versie van het Katholieke centrum neer als een decadent en duister oord waar alles inzet is van strijd: om macht, seks, religieuze overtuigingen, loyaliteit.

Oogverblindend mooi vormgegeven, voorzien van een woest prikkelende eclectische soundtrack (zoals altijd bij Sorrentino) en gespeeld door een fantastische cast, wordt hier een pauselijke opera ontrold waarin grote, soms vervreemdende gebaren plotseling onderbroken worden door intieme, onverwacht ontroerende momenten. Wanneer de jonge, bloedmooie paus Pius XIII (Jude Law) in coma raakt, besluit het Concilie een nieuwe paus te kiezen. Er is nog een tussenpaus die sterft aan stress, maar hij vormt niet meer dan de opmaat naar de installatie van paus Johannes Paulus III, ofwel sir John Brannox, een exuberante intellectueel, voortreffelijk verbeeld door John Malkovich.

Kijk The New Pope op Netflix
Luister ook deze Paulo Sorrentino Spotify playlist

CAMINO & COMPOSTELLA

Het wordt een graad of 12 zo rond de paasdagen. Prima weer om er op uit te gaan in eigen land. Dat hebben we het afgelopen jaar al massaal gedaan (alle Waddeneilanden bommetjevol geboekt) en dat zal ook nog wel duren zolang we de grens niet over mogen. Wie dit jaar de pelgrimstocht naar Santiago de Compostella wilde lopen, moet nog wel even geduld hebben. In zowel Camino als Compostella vertellen wandelaars over hun beleving van wat misschien wel de tocht der bedevaarstochten is. Waarin iedereen vanuit een hoogst persoonlijk motief, de worsteling met blaren, fysieke grenzen, de elementen, gesnurk op de slaapzalen en zichzelf aan gaat. De beloning schijnt nooit uit te blijven, maar om dat echt te weten moet je dus een idioot lange afstand afleggen.

Kijk Camino op Picl
Kijk Compostella op Vitamine Cineville

DE VOGELWACHTER

De vogelwachter van Threes Anna is op het markante lijf van Freek de Jonge geschreven. Mocht het je niet gelukt zijn onderdak te vinden op een Waddeneiland, dan biedt deze film in ieder geval visuele verlichting. Want het eiland waar De Jonge als vogelwachter in eenzaamheid verblijft is van een zelfde schoonheid als ’tvtas’. Niet voor niets woont hij al decennialang in volle tevredenheid tussen duinen, uitgestrekte stranden, de altijd veranderende zee en vogels in allerlei soorten en maten. Tot blijkt dat zijn dagen op het eiland geteld zijn. Maar daar legt de vogelwachter zich niet bij neer. En dat zou Freek de Jonge in het echt ook niet doen!

Kijk De vogelwachter op Picl

THE RIDER

Mochten we in april toch weer open gaan, dan is een van de films waar je je op mag verheugen Nomadland van de Chinese filmmaker Chloé Zhao. Met in de hoofdrol Frances McDormand. Zhao is de gedoodverfde favoriet voor de Oscars: zowel in de categorie Beste Regisseur (waarmee ze de tweede vrouw in de Oscargeschiedenis zou zijn, na Kathryn Bigelow) als beste film (idem). Proeve van haar kunnen is The Rider, een van de eerste films die we in 2018 in het nieuwe Focus vertoonden. Ook in deze film is de natuur overweldigend aanwezig (het weergaloos mooie Pine ridge in South Dakota). Hoofdpersoon in deze documentair voelende fictie (alle amateur acteurs spelen een versie van zichzelf in een fictief verhaal) is de jonge rodeorijder Brady Blackburn die na een bijna fatale schedelbreuk zijn oude leven vaarwel moet zeggen. Met een minimum aan dialogen en een maximum aan zeggingskracht toont Zhao wat verlies is en hoe liefde eruit ziet. Een van de mooiste films die ik de afgelopen jaren gezien heb.

Kijk The Rider op Vitamine Cineville of I-tunes
Lees ook het interview met Chloé Zhao in de Filmkrant

SEULES LES BÊTES

Winterse landschappen verjagen even de gedachten aan een warme voorjaar. In Seules les bêtes is de besneeuwde Causse Mejan, in het Franse Massif Central, dwingend aanwezig als decor van een raadselachtige thriller rondom de vermissing van een vrouw. Vanuit het perspectief van vijf verschillende personages wordt de plot stukje bij beetje ontrafeld. Moeiteloos, kalm en betrokken voert regisseur Dominik Moll je langs een reeks wonderlijke lotgevallen en minstens zo wonderlijke personages. Hoe dysfunctioneel zijn personages ook zijn, Moll oordeelt niet en geeft ze zoveel menselijkheid en lichtheid mee dat ze ontsnappen aan de rigide ontknopingsdwang van het thrillergenre.

Kijk Seules les bêtes op Picl

MOONRISE KINGDOM

Minstens een keer per jaar Wes Andersons Moonrise Kingdom bekijken is een perfect medicijn tegen chagrijn, te veel lelijkheid en overbodig pessimisme. In Andersons warmgekleurde, nostalgische universum trekken twee piepjonge geliefden er samen op uit met verrekijker, platenspeler, tent en boeken om in de vrije natuur even verlost te zijn van ruziënde ouders en het regime van een padvinderskamp. Uiteraard heeft dat een verhitte zoektocht tot gevolg die op z’n Andersonniaans verloopt met veel crosscutting, beeldgrapjes en een perfecte soundtrack.

Kijk Moonrise Kingdom online
Luister ook de Wes Anderson Spotify playlist

CINEMA LOCKDOWN DEEL 5 – VIVE LA FEMME! (INTERNATIONALE VROUWENDAG)

Zondag 8 maart 2020 stond Focus de hele dag in het teken van Internationale Vrouwendag met een programma dat bestond uit films van of over vrouwen. En daar hadden we allerlei interessante gasten en inleiders bij uitgenodigd. Het was de laatste dag met daadwerkelijk volle zalen. Handen schudden deden we toen al niet meer, en als we er aan dachten hielden we afstand, maar verder voelde het ouderwets druk, ook in de horeca. Vijf dagen later, op vrijdag 13 maart besloten we vooruitlopend op het landelijke besluit dat op 15 maart viel, de deuren te sluiten.
De rest is geschiedenis.

Het is nu bijna weer 8 maart. Focus is nog steeds gesloten. In plaats van fysieke aandacht voor Internationale Vrouwendag, doen we dat nu online. Is het nog wel nodig, zo’n dag exclusieve aandacht voor de positie van vrouwen? Zijn we zo langzamerhand niet een keer uitgeëmancipeerd?

Nou nee.

De Gender Gap Index van het World Economic Forum laat zien dat er nog een wereld te winnen is: Nederland staat op het punt van gendergelijkheid op een teleurstellende plaats 38. Onder landen als Nicaragua (plaats 5), Ruanda (plaats 9), Letland (plaats 11), de Filipijnen (plaats 16) en Trinidad en Tobago (plaats 24). Oh ja, onze buurlanden Duitsland en België staan op respectievelijk plaats 10 en 27. En helemaal onderaan, op plaats 170, staat Jemen, waar het vanwege de uitzichtloze burgeroorlog sowieso doffe ellende is.

Mocht je dit rapport om wat voor reden dan ook wantrouwen: een aardige maar (toegegeven) wat houtje touwtje gendergelijkheidstest krijg je ook door een paar weken tafelgasten van de talkshow OP1 te tellen. Het klinkt een beetje raar, maar dat doet ik dus soms. En dit is het resultaat: in de periode van 5 tot en met 28 februari 2021 zijn in totaal 115 mannelijke gasten aangeschoven tegenover 46 vrouwen.

Nog een andere interessante statistiek op het gebied van gendergelijkheid biedt 92 jaar Oscargeschiedenis: waarin er welgeteld 1 (één) keer de Oscar voor de Beste Regisseur naar een vrouw is gegaan (Kathryn Bigelow in 2010 voor THE HURT LOCKER). Wie (even los van de lockdowns die we afgelopen jaar hebben meegemaakt) met enige regelmaat een filmtheater bezoekt, weet vast wel dat er echt genoeg getalenteerde vrouwelijke makers zijn, dus daar kan het niet aan liggen.

Waar dit wel aan ligt en hoe dit op te lossen: daar kan een heel talkshowseizoen aan gewijd worden. Zolang de cijfers er niet om liegen, zolang genderongelijkheid bestaat, blijven wij aandacht besteden aan Internationale Vrouwendag. Het is verheugend dat op onze vaste platforms Picl en Vitamine Cineville vrouwelijke makers én vrouwelijke hoofdpersonages goed gerepresenteerd zijn en ook Netflix biedt veel interessants. Daarom deze week een ruime selectie aan kijkwaardige titels waarmee je desgewenst je eigen Internationale Vrouwendag festival kunt samen stellen.

VROUWENDAG OP PICL

THE KINGMAKER

In de fascinerende documentaire The Kingmaker van de Amerikaanse filmmaker Lauren Greenfield staat Imelda Marcos centraal, mater familias van de Marcos-dynastie die nog steeds grote invloed heeft op de Filipijnen. Het lachen om die ogenschijnlijk maffe schoenliefhebster vergaat je alras, wanneer blootgelegd wordt hoe meedogenloos Imelda Marcos was (en is) in haar machtspolitiek die zich kenmerkte door corruptie en nepotisme.
Kijk op Picl

THE PERFECT CANDIDATE
Haifaa Al-Mansour is een van de weinige vrouwelijke filmmakers in Saoudi-Arabië. Haar onderhoudende en glasheldere The Perfect Candidate gaat over een ambitieuze jonge arts die aanvankelijk gewoon wil dat de weg naar het ziekenhuis waar zij werkt verbeterd wordt, om vervolgens op een politiek pad te raken dat voor vrouwen zeldzaam gecompliceerd is.
Kijk op Picl

DEUX
Deux is een schrijnend portret van twee buurvrouwen op leeftijd, die in het geheim al vele jaren geliefden zijn. Wanneer een van hen ernstig ziek wordt, wordt de ander veroordeeld tot de zijlijn omdat hun families niet op de hoogte zijn van hun relatie.
Kijk op Picl

I AM GRETA
I Am Greta biedt een intieme en interessante blik op het leven van de piepjonge klimaatactivist Greta Thunberg. Mocht je op voorhand al irritatie op voelen komen: onderdruk dat, en probeer te zien wie Thunberg werkelijk is: een jong meisje met een oprechte en relevante missie dat door verschillende media en staatshoofden niet altijd behandeld is met het respect dat haar toekomt.
Kijk op Picl

MISBEHAVIOUR
Thematisch past Misbehaviour heel goed bij Internationale Vrouwendag, want over zoiets als een missverkiezing kan je wel een aardig feministisch boompje opzetten. En dat gebeurt in deze film ruimschoots, zonder dat het taai en saai wordt, want er zit voldoende vaart en relevantie in de film.
Kijk op Picl

LA BONNE ÉPOUSE
In La bonne épouse raakt een huishoudschooldirectrice (gespeeld door Juliëtte Binoche) behoorlijk in de war als ze ontdekt dat Frankrijk drastisch aan het veranderen is aan de vooravond van het revolutiejaar 1968 en jonge vrouwen niet meer van plan zijn voorbeeldige huisvrouwen te worden.
Kijk op Picl

WOMAN
Vorig jaar al in de filmtheaters te zien, maar nu op herhaling is de markante documentaire Woman waarin de makers met vrouwen uit alle hoeken van de wereld in gesprek gaan over hun achtergrond en identiteit. Een eenvoudige opzet die vaak aangrijpende verhalen oplevert.
Kijk op Picl

CALAMITY
Voor basisschoolkinderen is Calamity een aanrader. In deze fraai getekende winnaar van de juryprijs van Cinekid 2020 wordt het spannende verhaal verteld van de 12-jarige Martha Jane die ten tijde van de grote trek naar het westen uitgroeide tot de legendarische Calamity Jane.
Kijk op Picl

VROUWENDAG OP VITAMINE CINEVILLE

VARDA PAR AGNES & VISAGES VILLAGES 
Twee titels van mijn grote kleine heldin Agnes Varda staan er op dit platform. In de weemoedige documentaire Varda par Agnes kijkt Varda terug op haar veelbewogen leven en loopbaan die ooit begon ten tijden van de Nouvelle Vague waar zij een van de weinige vrouwelijke filmmakers was. Een onweerstaanbaar medicijn tegen cynisme is Visages Villages waarin Varda met de jonge kunstenaar JR door het rurale Frankrijk rijdt voor een humanistisch fotoproject. Onderweg praten ze over zichzelf, elkaar en de wereld om hun heen. De toon blijft licht en genereus, maar ze raken wel degelijk fundamentele onderwerpen aan als liefde, leeftijd en verlies.
Kijk Varda par Agnes op Vitamine Cineville
Kijk Visages Villages op Vitamine Cineville

LADY MACBETH
Afgelopen jaar viel Florence Pugh op in Greta Gerwigs Little Women. Dat Pugh briljant is was ook al te zien in Lady Macbeth, een onvergetelijk maar spijkerhard kostuumdrama waarin Pugh gevangen lijkt in een liefdeloos gearrangeerd huwelijk om als een soort engel der wrake de mannen om haar heen de vernieling in te helpen.
Kijk op Vitamine Cineville

CAPHARNAÜM
Voor haar veelgeprezen naturelle drama Capharnaüm wendt Nadine Labaki haar niet geringe verbeeldingskracht aan om het verhaal te vertellen van een jonge wegloper die zich ontfermt over de baby van een vluchteling die op zekere dag niet meer thuis komt van haar illegale baantje.
Kijk op Vitamine Cineville

SKATE KITCHEN
Dat heerlijke geluid van rollende skateboards. Meestal het domein van een licht anarchistische jongenscultuur, maar in Crystal Moselles Skate Kitchen draait het om de jonge Camille die aansluiting vindt bij een groep skatende meisjes. New York ziet er onweerstaanbaar uit in dit met een beweeglijke camera gefilmde coming of age drama waarin alles voorbij komt waar je als jonge adolescent last van kan hebben: je moeder, ingewikkelde vriendschappen, verliefdheidshormonen.
Kijk op Vitamine Cineville

CHANA
De hakken van flamencodanseres La Chana werken nog steeds als een mitrailleur, maar de knieën zijn niet meer wat ze waren. Lucija Stojevic maakte met Chana een warm portret van de markante La Chana die grote roem vergaarde om plots van het wereldtoneel te verdwijnen.
Kijk op Vitamine Cineville

VROUWENDAG OP NETFLIX

PRETEND IT’S A CITY
Actrice, filmproducent en verteller Fran Lebowitz logenstraft de uitspraak dat vrouwen niet grappig zijn. In de serie Pretend It’s a City reflecteert Lebowitz al wandelend op het leven in het algemeen en haar stad New York in het bijzonder. Ze is cynisch, ad rem en ontzettend geestig. Mede New Yorker Martin Scorsese maakte de korte serie en is ook veelvuldig aan haar zijde te vinden, schuddend van het lachen om haar verbale impertinentie. Niet achter elkaar kijken, want dan wordt de lijzige Lebowitz wat monotoon, maar zo nu en dan een aflevering doet wonderen voor je gemoed.
Kijk op Netflix

WANDERLUST
Ooit doorgebroken in de heerlijke romcom Muriel’s Wedding, is Toni Collette uitgegroeid tot een van de meest veelzijdige actrices die er in Hollywood rondlopen. Best leuk hoor, al die romantische komedies waarin ze het prima doet, maar wie geeft haar een keer een echt serieuze grote rol. In de fantastische korte serie Wanderlust (waarin twee echtelieden met opgroeiende kinderen drastische stappen nemen om wat meer spice in hun seksleven te krijgen), bewijst Collette hoe ontzettend goed ze is. Met, piepklein spoilertje, in aflevering 5 een adembenemende therapeutische sessie.
Kijk op Netflix

RBG
Een groot deel van progressief Amerika raakte in shock toen rechter Ruth Bader Ginsburg in 2020, nauwelijks twee maanden voor de verkiezingen, toch bezweek aan alle ziektes waar ze aan leed. Donald Trump zag zijn kans schoon om het Hooggerechtshof meteen aan te vullen met een zeer conservatieve kandidaat. Over Bader Ginsburg, bijnaam Notorious RBG, maakte Julie Cohen en Betsy West de heel fijne documentaire RBG die recht doet aan het kleurrijke leven van Bader Ginsburg en haar iconische statuur.
Kijk op Netflix

LITTLE WOMEN
Greta Gerwigs intelligente, subtiele verfilming van Louisa May Alcotts all time bestseller Little Women over vijf opgroeiende zussen in het Amerika van de late negentiende eeuw. Over de hele linie wordt er uitstekend geacteerd, maar Soairse Ronin als Jo, feministe avant la lettre, verdient speciale aandacht.
Kijk op Netflix

CINEMA LOCKDOWN DEEL 4 – VERBEELDINGSKRACHT

‘Without imagination, you don’t have any hope.’ Deze quote uit White Cube, de intrigerende documentaire van Renzo Martens (daarover later meer) is pathetisch en mooi tegelijk. Er zijn volksstammen mensen die het prima zonder verbeeldingskracht lijken te stellen en toch hoop houden op ware liefde, salarisverhoging, het winnende lot en dat Vitesse kampioen wordt (hoewel je daar sinds afgelopen week toch wel weer wat meer fantasie voor nodig hebt). Maar eerlijk is eerlijk, fantasie helpt wel om de grimmige werkelijkheid zonder assistentie van ongezonde hoeveelheden drank wat glans te geven en om geen gekmakende rondjes te blijven rijden op een route die verdacht veel lijkt op een ringweg zonder afritten.

Vandaag ging het gerucht dat we op zijn vroegst begin maart weer mogen heropenen. Dus nog een extra maand massawandelen en thuiswerken. Nog een maand langer vitaminedistributie in slaapkamers waar minderjarigen gestrekt hun online lessen volgen. Nog een maand langer kapselangst koesteren (dat is: tijdens de vele overleggen via zoom en teams tegen wil en dank naar je treurigstemmende hoofd moeten kijken). En nog een maand ronddwalen tussen alle content die online beschikbaar is op een groeiend arsenaal aan online VOD platforms, wat gelukkig geen straf is. Ik heb besloten dat ik deze week geen thematische tips ga verstrekken maar dat ik jullie een aantal tamelijk willekeurige met elkaar contrasterende titels aanbeveel waarin de makers zich in optima forma manifesteren als gedreven verhalenvertellers die hun niet geringe verbeeldingskracht aanwenden om werelden te creëren die zich als een raadsel ontvouwen. Iedere film vertelt op zijn geheel eigen wijze wat het is om mens te zijn.

In 2008 opende documentairefestival IDFA met de even indrukwekkende als omstreden film Enjoy Poverty waarin kunstenaar Renzo Martens straatarme Congolezen leert dat zij de vermarkting van hun voornaamste bezit – hun armoede – zelf ter hand moeten nemen en het niet moeten overlaten aan de hulpindustrie. In zekere zin borduurt White Cube voort op dat centrale idee van zelfbeschikking. Martens moedigt een groep arbeiders van een Congoleze Unileverplantage aan een manier te vinden om te profiteren van de steun die Unilever biedt aan de museale wereld. Hij laat de arbeiders kunst maken die geëxposeerd worden in een van die musea met als doel de opbrengst van de verkoop van de werken aan te kunnen wenden voor de verbetering van hun eigen positie. Net als in zijn vorige film spaart Martens niets en niemand, ook zichzelf niet in een proces waarin wonderlijke machinaties worden blootgelegd en veel grote vragen worden opgeworpen.

Corpus Christi is een magische combinatie van een bizar, maar schijnbaar waargebeurd verhaal, een charismatische hoofdrolspeler en ontzettend mooi camerawerk dat aan de Poolse vrieskou een zowel tragische als vaak ook komische film onttrekt. De jonge delinquent Daniel kan na zijn vrijlating uit de gevangenis zijn fascinatie voor het priesterschap onverwacht materialiseren. Zijn invalbaantje als voorganger in een getraumatiseerd dorp vult hij op onconventionele wijze in, waarbij hij zijn liefde voor hardstyle, alcohol, drugs en vrouwen nauwelijks kan onderdrukken. Daniel ontpopt zich vanaf de kansel als een woordkunstenaar op die ook werkelijk troost kan bieden en hij geniet steeds meer vertrouwen van de dorpelingen. Maar om de hoek ligt zijn gewelddadige verleden op de loer.

Regisseur Maria Sødahl is getrouwd met de bekende Noorse filmmaker Hans Petter Moland. Moland had al drie kinderen en samen kregen ze er nog drie bij. Hun relatie was moeizaam, al jarenlang, maar op het moment dat Sødahl vlak voor kerst te horen krijgt dat ze een hersentumor heeft, raken zij met hun drukke, grote gezin een stroomversnelling. De film Hope is de autobiografische weerslag van dat proces. Geheel vanuit haar eigen perspectief vertelt Sødahl wat er met haar relatie met Moland en met hun gezin gebeurde. Behalve op een ontzettend goed en subtiel scenario leunt dit aangrijpende relaas op het uitstekende spel van de twee hoofdrolspelers, Stellan Skarsgård en Andrea Bræin Hovig die met hun lichamen alles kunnen zeggen wat hun personages niet uitspreken.

De briljante Griekse filmmaker Yorgos Lanthimos vertelt in The Killing of a Sacred Deer het raadselachtige verhaal van hartchirurg Steven, getrouwd, vader van twee kinderen, die de vaderloze Martin onder zijn hoede heeft genomen. Hij luncht met hem, spreekt hem vaderlijk toe en geeft hem dure cadeaus. Dan introduceert hij Martin bij zijn gezin en dat had hij misschien niet moeten doen. Klinkt deze korte beschrijving nog logisch en aannemelijk? De film, met raadselachtige titel, is dat allerminst. Lanthimos creëert een volstrekt authentiek, afstandelijk universum waarin hij acteurs laat praten en bewegen als bordkartonnen personages waarbij hij er toch in slaagt de kijker niet alleen als een idioot aan het denken te zetten, maar ook te vervullen met afschuw en fascinatie.

Het is bijzonder irritant dat Netflix je constant suggesties doet en je laat zien welke films en series het best bekeken zijn. Maar in het geval van The Dig maak ik graag een uitzondering, want deze film is echt prachtig en veel subtieler dan de titel doet vermoeden. Het waargebeurde, maar dichterlijk opgesierde verhaal vertelt hoe, aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, Basil Brown (Ralph Fiennes), een gedreven amateur archeoloog in de niet geringe achtertuin van lady Edith Pretty (mooie rol van Carey Mulligan) een fantastische opgraving doet. Veelzeggend is het ruimtelijke camerawerk dat door opvallende kadrering de personages heel expliciet in relatie tot de omgeving toont. Daarmee maakt regisseur Simon Stone ook voelbaar dat de geschiedenis een aaneenschakeling van min of meer markante gebeurtenissen is, waarin de meeste mensen tot stof vergaan en slechts weinigen in naam overleven. En dat is zowel troostrijk als  relativerend

Toen tijdens de aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen the Proud Boys ten tonele kwamen, moest ik denken aan Tony Kaye’s American History X, een film die bij zijn release in 1998 veel stof deed opwaaien. Kaye vertelt hierin het verhaal van skinhead Derek Vinyard die veroordeeld wordt voor het doden van drie zwarte jongens die zijn auto probeerden te stelen. Terwijl Derek in de gevangenis deradicaliseert, treedt zijn kleine broertje Danny juist in zijn voetsporen. Niet zozeer het verhaal, maar vooral de esthetische bravoure waarmee Kaye het ongehoorde geweld in beeld brengt was destijds onderwerp van gesprek. Van subtiliteit kan je Kaye inderdaad niet beschuldigen, maar zijn eenduidigheid maakt de film ook geschikt voor een heel breed publiek. Het meest verontrustende is dat American History X ruim twee decennia later nog steeds actueel is. Misschien wel meer dan ooit tevoren.

CINEMA LOCKDOWN DEEL 3 – BLOODY BREXIT

Eind vorige eeuw was ik au pair in een Iers gezin in Londen (samenstelling: vier kinderen tussen twee en tien jaar oud en hun pas gescheiden moeder waarmee ik zeven maanden lang iedere dag Eastenders keek, Benson & Hedges rookte, en woedende gesprekken voerde over haar overspelige ex-man). Ik had een dagtaak aan stofzuigen, toiletten poetsen, witte boterhammen met jam smeren, polyester schooluniformen strijken en het jongste kind van de straat houden. Het verwarde me dat Britten afstandelijk en amicaal tegelijk konden zijn (‘what can I do for you, love?’) en dat de meest gehoorde zin in huis was ‘I’ll put the kettle on’. Geen probleem zo groot, of een kop thee kon het verhelpen. Bloody werd mijn favoriete bijvoeglijk naamwoord, en hoewel ik Londen bloody brill vond, was ik op een gegeven moment ook bloody eenzaam.

Tot ik de double bill ontdekte, in een rommelig bioscoopje in Brixton dat hipster avant iedere lettre was, met geweldige wortelcake in de pauze, die je dan wel weg moest spoelen met inktzwarte thee die vele malen sterker was dan de bizar slechte koffie. Voor weinig geld mocht je in uitgezakte stoelen twee films achter elkaar bekijken. Mijn eenzaamheid werd minder, mijn wereld groter en mijn liefde voor de cinema oneindig.

Een zwak voor Engeland heb ik altijd gehouden. Ik houd nog steeds van custard creams, pickles en earl grey. Van Monty Python en Spitting Image, van Engelse detectives, Engelse satire, Engelse literatuur en natuurlijk van kostuumdrama’s. Dat laatste met mate, want een mens kan slechts een beperkte hoeveelheid onderdrukte emoties en korsetten verdragen, maar gelukkig staat tegenover al die nostalgie (inclusief een soms wat bedenkelijk verlangen naar het Britse wereldrijk) veel moois van filmmakers die meeslepende verhalen vertellen die geworteld zijn in hun eigen tijdsgewricht.

De oprechte kitchen sink drama’s van Mike Leigh (Secrets and Lies) en Ken Loach (Sorry We Missed You), het werk van de getalenteerde maar ondergewaardeerde regisseurs als Lynne Ramsay (wier duistere You Were Never Really Here op Netflix staat!) en Andrea Arnold (bekijk haar Fish Tank  op Vitamine Cineville en American Honey  via NPO plus). En vooruit, een van de beste romcoms die de afgelopen 30 jaar zijn gemaakt: Four Weddings and a Funeral waarmee Hugh Grant, even posh als onhandig, gelanceerd werd als superster.

En daarom, en ook vanwege de bloody Brexit, deze week een aantal Britse producties die via verschillende platforms te zien zijn.

NETFLIX

BODYGUARD & AFTER LIFE
Netflix is niet mijn favoriete platform, want zie daar door de bomen het bos nog maar. Al die onduidelijke films waarvan het gros na vijf minuten ontmaskerd worden als liefdeloos formulegepruts, internationale krimireeksen die smaken naar europudding en ellenlange series die al tien seizoenen meegaan en waarvan ieder seizoen dan 25 afleveringen telt, kansloos… Parels zijn er wel (kijk Manchester by the Sea, Marriage Story, Call Me By Your Name en – for old times sake – Kramer vs. Kramer) maar die heb ik meestal al gezien op een mooi groot doek in een echte zaal dus beperk ik me tot de zogenaamde miniseries met hooguit zes, zeven delen.

In die categorie heb ik (liefhebber van de ultieme spionageserie Spooks, die inderdaad ook heel veel seizoenen telde, maar toen was ik nog wat toleranter…) met veel genoegen gekeken naar Bodyguard (zes afleveringen!). Met in de hoofdrol Richard Madden als de getraumatiseerde ex-militair David Budd die na het voorkomen van een terroristische aanslag gepromoveerd wordt tot de lijfwacht van de minister van Buitenlandse zaken Julia Montague. Montague is omstreden en doelwit van allerlei bedreigingen. En voor Budd zijn eerste loonstrookje heeft kunnen incasseren, is zijn leven mega-ingewikkeld geworden vol ontploffingen, complotten en andere ongewenste situaties. Behalve uitstekend acteerwerk (van Madden, maar ook van Keeley Hawes als Montague) en interessante, gelaagde personages, kent de serie een plotontwikkeling die echt spannend, actueel en bovendien verrassend is.

Heel fijn vind ik ook After Life. Vanwege Ricky Gervais uiteraard, die iedere door hem gehoste awardshow opvrolijkt met minstens vijf schrijnend ongemakkelijke en daarom hilarische momenten, maar die veel meer kan dan Hollywoodsterren schofferen. In twee (korte!) seizoenen van deze dramady laat hij zien dat hij gruwelijk goed kan schrijven, verdienstelijk kan acteren (hij speelt zelf het hoofdpersonage Tony) en als regisseur aannemelijk maakt dat een verzameling alledaagse en tegelijk supervreemde personages een warmbloedige gemeenschap vormt waar een rouwende man met hond stukje bij beetje het verlies van zijn vrouw verwerkt. Net als in Gervais’ cultserie The Office, schittert After Life het hardst wanneer Gervais absurde miniaturen schetst van het leven op de redactie van het plaatselijke sufferdje, waar de intens cynische Tony zijn collega’s uitgebreid op de hoogte brengt van de zinloosheid van het bestaan terwijl boven zijn midlifebuik toch een warm hart klopt.

NPO START PLUS

YEARS AND YEARS
Wie toegang heeft tot NPO start plus vindt daar naast een aantal onderhoudende gekostumeerde dramaproducties (Pride & Prejudice met Colin Firth als Darcy, Poldark, Victoria) ook de korte serie Years and Years die zich afspeelt in een nabije toekomst. Parallel aan de opkomst van een charismatische populistische leider (griezelig goed gespeeld door Emma Thompson als de love baby van Marine le Pen en Donald Trump) ontwikkelt zich een familiedrama waarin echt alle aspecten van wat het leven anno nu en waarschijnlijk ook nog in 2034 (wanneer het verhaal eindigt) zo hopeloos complex en soms somberstemmend maakt. Wat nog ontbreekt is een grote virusuitbraak… maar verder is dit een snelkookpan van vluchtelingenproblematiek, klimaatdepressies, genderissues, Brexit en vergiftigde politieke landschappen waarin feiten en wetenschap zijn ingeruild voor zelfgecreëerde waarheden. Het is te danken aan het intelligente scenario van Russell T. Davies dat al die componenten samensmelten tot een intens relevante en meeslepende vertelling waarvan iedere minuut geloofwaardig is. We zien een samenleving die angstaanjagend veel lijkt op de onze, of in het verlengde ligt van wat wij nu meemaken. Hoop is er wel, want Davies heeft personages gecreëerd van vlees en bloed, die naast al hun evidente tekortkomingen in staat zijn om lief te hebben en vanuit liefde grote offers te brengen.

PICL

ROCKS
Picl heeft een ruime handvol Britse producties te bieden. Absoluut de kosten van een kaartje waard is Rocks, een juweel van een film waarin het hartverscheurende maar toch ook hoopvolle verhaal verteld wordt van de zestienjarige Rocks wier labiele moeder op een dag verdwijnt om de scholiere achter te laten met haar broertje Emmanuel en een snel slinkend stapeltje Britse ponden. Wanneer het geld op is, is Rocks ten einde raad. Bekijk deze film gerust met pubers, want als er iets is waar de filmmakers in excelleren dan is dat hun schildering van het leven op een multiculturele school hartje Londen waar Rocks en haar vriendinnen snoep en make up ruilen, het tumult van hun dierbare meisjesvriendschappen proberen te doorstaan, de lessen meestentijds oersaai vinden, en ondertussen dromen over de rest van hun leven.

VITAMINE CINEVILLE

FISH TANK
Cinevillepashouders kunnen zich inmiddels verheugen in een groeiende en gevarieerde collectie arthousefilms die via de website van Cineville ontsloten worden onder de noemer Vitamine Cineville. Maak een account aan (is gratis voor pashouders) en bekijk zowel oud als actueel aanbod, waaronder circa 16 Britse titels. Ook hier is Rocks te zien, en Fish Tank van Andrea Arnold die met vaste hand het onsentimentele portret van de opgroeiende Mia tekent, die in het schermgebied van kind zijn en volwassenheid de grootst mogelijke moeite heeft om haar ontluikende seksualiteit te rijmen met de avances van haar moeders vriend Conor. Arnold laat het bij de kijker om hier wat van te vinden, maar tussen de kwetsbare blik van Mia en de verveelde lust van Conor gaat een machtsverhouding schuil die allesbehalve in balans is.

CINEMA LOCKDOWN DEEL 2 – BELLA ITALIA

Ondanks maffia, Rai Uno, Lega, gnocchi (onbegrijpelijk aardappelgerecht), overactieve muggen, mensonterende badmutsenverplichtingen en die criminele garagehouder op Elba die een simpele reparatie duizelingwekkend duur maakte, houd ik zielsveel van Italië. Historische grandeur naast historische kitsch, de beste koffie ter wereld, de verzengende hitte van een stad tijdens de siesta, de eenzame cipres op een Toscaanse heuvel, eeuwigdurende krekelconcerten, groene tomaten, een perfecte risotto. Dus wanneer de hoofdpersonen in Made in Italy langs de snelweg aan een formica tafeltje een blikje lemon soda naar binnen gieten, ben ik al om.

Dat het scenario rammelt en het einde zich al aan het begin aandient, en dat Liam Neeson gewoon Liam Neeson is, neem ik op de koop toe. Want na een half uur lopen de van elkaar vervreemde kunstenaarsvader en zoon (die samen hun fraaie maar totaal vervallen Italiaanse villa gaan opknappen) een Toscaans dorp binnen waar op het plein de voorbereidingen worden getroffen voor een openlucht filmvoorstelling van Lina Wertmüllers I Basilischi. Het hele dorp loopt uit, er klinkt live muziek, kinderen rennen rond, van Covid geen spoor. Met veel mensen op een pittoreske plek een filmklassieker kijken, wat een idylle…

Dus ik stel voor dit nieuwe jaar lichtvoetig en (relatief) feelgood in te luiden: sluit de gordijnen, zet de verwarming hoog, kook iets Italiaans (een perfecte tomatensaus bijvoorbeeld, gewoon met een paar blikken gepelde tomaten, veel knoflook, zout, flink wat peper en een handje basilicum) en zet tijdens het koken Paolo Conte, Luciano Pavarotti of desnoods Eros Ramazzotti op de speaker.

Met je bordje spaghetti op schoot stem je af op een van de Italiaanse titels uit het aanbod van Picl of Vitamine Cineville. Drink er wijn of water bij. Als dessert zou je natuurlijk die eeuwige tiramisu kunnen doen (al dan niet zelf in elkaar geknutseld) maar panna cotta is net wat leuker. En sluit af met een loeisterke espresso en een glaasje water.

Voor een echte Giro d’Italia denk je aan deze titels:

Pinocchio – Matteo Garrones bepaald niet kinderachtige, maar wel beeldschone interpretatie van het klassieke Pinokkio-verhaal over dat houten mannetje wiens leugenachtigheid wordt verraden door een groeiende neus. Zet er geen al te jonge kinderen bij, maar vanaf een jaar of 10-11 is het prima.

Made in Italy – Vader en zoon vertrekken vanuit het pre-Brexit Engeland naar Italië om daar hun Toscaanse villa te gaan verkopen. Ze zijn hopeloos van elkaar vervreemd, maar als je tezamen een bouwval moet opknappen, dan duikt het collectieve verleden onherroepelijk op. Oh ja, er zijn ook wat vrouwen in de buurt.

Gli anni più belli – We hadden voor de kerstvakantie het epische meesterwerkje La meglio gioventu geprogrammeerd waarin zich in zes uur tijd een aangrijpende familiekroniek ontrolt tegen de achtergrond van de moderne Italiaanse geschiedenis. Bewaren we voor een ander moment, maar ter opwarming zou je deze aanzienlijk kortere film kunnen bekijken, waarin een vriendengroep over een periode van veertig jaar wordt gevolgd.

BELLA ITALIA OP VITAMINE CINEVILLE

Cinevillers kunnen met hun Cinevillepas terecht op Vitamine Cineville. Zie hieronder voor een Italiaans lijstje met directe links naar de films op Vitamine Cineville!

Made in Italy (zie hierboven)

Gli anni più belli (zie hierboven)

La meraviglie – Alice Rohrwacher is een van de grootste talenten van de Italiaanse cinema. Zowel in La meraviglie als in haar veelgeprezen Lazzari Felice combineert ze realisme met een vleugje magie. Rohrwacher tovert met licht en donker en een warm kleurenpalet, en laat over haar personages die de hobbelige weg naar volwassenheid afleggen voldoende te raden over. In La Meraviglie draait het om Gelsomina die opgroeit in een familie van bijenhouders. Haar vader probeert uit alle macht de moderne tijd buiten de deur te houden, maar Gelsomina verlangt naar meer.

A casa tutti bene – De vorige film van Gabriele Muccino (Gli anni più belli) waarin een grote familie op een eiland samenkomt om een vijftigjarighuwelijksfeest te vieren. Het borrelt en gist tussen al die irritant knappe en succesvolle mensen. Wanneer het weer omslaat en niemand van het eiland kan, wordt de situatie uiteraard explosief en wordt er op z’n Italiaans veel en hevig stemverheven.

Perfetti sconosciuti  – Groot succes in Italië, deze film met een intrigerende premisse: deel alle berichten die in je telefoon binnenkomen met je tafelgenoten. Uiteraard loopt dat gezellige avondje openheid bieden gierend uit de hand en denken kijkers nog lang na over de geheimen die hun telefoons bevatten.

Felice anno nuovo, op naar die idyllische openluchtvoorstelling!

CINEMA LOCKDOWN 1 – FEESTDAGEN

Natuurlijk is het spijtig van dat fijne, gevarieerde kerstvakantiefilmprogramma dat voor jullie klaar lag om gezien te worden. Maar om toch optimistisch te blijven: ik hoef nergens heen, mijn dierbaren zijn gezond, de wifi doet het, de kerstboom is nog niet omgevallen en er is overweldigend veel online filmaanbod.

Voor ik mijn kinderen vastbind aan hun stoel om hen naar onvergankelijke meesterwerken als Citizen Kane, Casablanca, The Third Man, Boyhood en Cinema Paradiso te laten kijken (daarover later wellicht meer), tip ik voor de donkere dagen voor kerst graag een paar passende titels die via de VOD-platforms Picl en Vitamine Cineville te zien zijn.

Wat mij betreft moet iedereen (en zeker ook mensen met pubers) Shannon Murphy’s zowel grappige als ontroerende speelfilmdebuut Babyteeth gaan kijken. Waarin de ernstig zieke Milla haar eerste grote liefde beleeft en Milla’s ouders niet erg blij zijn met die eerste grote liefde (hij gebruikt, steelt, liegt, bedriegt en heeft bovendien een vreselijk kapsel). Met veel gevoel voor sfeer (let op het sprankelende kleurpalet!) en een evidente voorkeur voor wonderlijke personages die toch levensecht zijn, toont Murhpy hoe een jong meisje probeert op te groeien terwijl haar voortuitzichten zo slecht zijn. De valkuil van vals sentiment wordt vakkundig omzeild, om zo rondom de kerst alles tezamen te brengen in een finale die recht je hart in gaat.

Wie over een Cinevillepas beschikt kan gratis en voor niets via Vitamine Cineville Carol van Todd Haynes bekijken. Een prachtfilm uit 2015, gebaseerd op een verhaal van Patricia Highsmith. Haynes leidt de kijker terug naar de jaren vijftig van de vorige eeuw, toen Amerika nog wakker geschud moest worden door emancipatiebewegingen en burgerrechtengroeperingen. Rooney Mara speelt Therese, een jonge, aspirerend fotograaf die op de speelgoedafdeling van een groot warenhuis werkt. Het is bijna kerst. In alle drukte kruist haar blik die van een oogverblindend mooie, in bontmantel gehulde vrouw. Niet veel later staat de vrouw, Carol (Cate Blanchett) voor haar toonbank. Ze stelt een vraag, steekt een sigaret op, wat niet mag. ‘Forgive me, shopping makes me nervous,’ zegt Carol als excuus, waarop Therese antwoordt: ‘That’s allright, working here makes me nervous.’ En dat is de opmaat naar een meeslepende, maar ook onmogelijk liefdesrelatie die door Todd Haynes briljant en gevoelvol verbeeld is, in de traditie van de weelderige melodrama’s van Douglas Sirk.

Niet direct kerstgerelateerd, en ook nog niet gezien, maar wel op mijn verlanglijstje staat de documentaire Billie over de even geniale als tragische jazz-zangeres Billie Holiday. Picl biedt de film tot 1 januari aan! Holiday stierf in 1959, slechts 44 jaren jong aan de gevolgen van haar heroïneverslaving. 61 jaar na dato geldt zij nog steeds als een van de grootste stemmen uit de Amerikaanse jazzgeschiedenis. Met als hoogtepunt (in mijn optiek) haar huiveringwekkende vertolking van Strange Fruit waarin de schrijver van het nummer – Abel Meeropol – het schokkende racisme van de Zuidelijke staten adresseerde.

Fijne feestdagen, blijf gezond en kijk zoveel mogelijk films!