In het kader van de tentoonstelling Kunst in het Derde Rijk die tot eind maart 2024 in Museum Arnhem te zien is, vertonen we op zondag 17 maart om 19:00 uur eenmalig de omstreden propagandafilm Triumph des Willens van Leni Riefenstahl uit 1935, met korte inleiding en zaalgesprek.

Triumph des Willens is gemaakt door de getalenteerde en innovatieve filmmaker Leni Riefenstahl in opdracht van Adolf Hitler. Ter meerdere glorie van de nationaalsocialisten bracht Leni Riefenstahl het partijcongres van 1934 in Neurenberg – waaronder de intocht, massabijeenkomst en toespraken van de nazi-leiders – groots en meeslepend in beeld. Samenwerken met Hitler werd Riefenstahl zwaar aangerekend. Haar carrière zat voorgoed in het slot. De voorstelling wordt kort ingeleid, en aansluitend is er een zaalgesprek met de curator van Museum Arnhem over de tentoonstelling en hoe het werk van Riefenstahl daarin past.

Leni Riefenstahl

Leni Riefenstahl was een Duitse actrice, filmregisseur en producent. Haar bekendste werk is het tweeluik Olympia, bestaande uit Fest der Völker en Fest der Schönheit. Deze films gaan over de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn. Riefensthal filmde daar alle sporten en monteerde dit tot artistieke, bijna speelfilmachtige films. De esthetiek past erg goed in de Körpercultuur van het nationaalsocialisme (waarin sportieve, naakte lichamen werden verheerlijkt en werden gekoppeld aan het derde rijk) waardoor haar werk vaak wordt gezien als propaganda. Zelf heeft ze altijd ontkend dit opzettelijk te doen. In haar andere beroemde film, Triumph des Willens, heeft Riefenstahl haar niet geringe talent optimaal ingezet om massabijeenkomsten van Hitlers nationaalsocialistische partij in Neurenberg glorieus in beeld te brengen.

De films van Riefenstahl hebben meerdere prijzen gewonnen en zijn ondanks alle kritiek ook gevierd, in tegenstelling tot veel werken die in de tentoonstelling te zien zijn. Daarom is het vertonen van haar werk in relatie tot Kunst in het derde rijk relevant. Want, waarom werd haar werk wel getoond en zelfs geprezen, en het werk van anderen niet? Hoe kijken we anno 2024 naar een film als Triumph des Willens?

Tentoonstelling Kunst in het derde rijk

Met de tentoonstelling Kunst in het derde rijk – Verleiding en afleiding reflecteert Museum Arnhem op de kunst uit de periode van het ‘derde rijk’, 1933-1945. Hoe ziet deze kunst eruit? Waarom was er tijdens het naziregime, bekend om zijn politieke geweld, oorlog en de Holocaust, zoveel aandacht voor de hedendaagse kunst? Steunden de kunstenaars het regime, steunde het regime de kunstenaars, of beide?