Deze film is onderdeel van ons jubileumprogramma ’50 jaar Focus in 50 films’, waarvoor vrienden en bekenden van Focus de selectie mochten maken. A New Country is de favoriet van curator Manon Braat (Museum Arnhem). Op zondag 8 december leidt ze de film in!

De documentaire A New Country werpt een ontnuchterende blik op de recente geschiedenis van Zuid-Afrika, vanaf de begindagen van de bevrijding tot een steeds meer gefragmenteerde hedendaagse samenleving die nog steeds strijdt tegen de erfenissen van apartheid, kolonialisme en aanhoudende raciale en economische ongelijkheid, 26 jaar nadat de apartheid is geëindigd.

Regisseur Siphiso Kanyile verzamelde een indrukwekkende groep van activisten, leiders, pedagogen en kunstenaars die openhartig commentaar geven op de afgelopen dertig jaar. Het is veelbetekenend dat de film niet openlijk kritiek uit op de corruptie of incompetentie van de overheid, en hoewel we ons misschien afvragen waarom, biedt het lezen tussen de regels een nogal huiveringwekkend antwoord. Zoals LGBTI-activist en filmmaker dr. Palesa Beverly Ditsie het verwoordt: “Als je de nieuwe leiders bekritiseert, wordt je gezien als bondgenoot van onze voormalige onderdrukkers.”

De keuze van Manon Braat

‘Sinds 2007 kom ik met regelmaat in Zuid-Afrika. Bij mijn eerste bezoek was ik verbijsterd door de straatnamen en standbeelden van witte Nederlandse mannen. Nog meer was ik geraakt door de kunst die ik zag in de galeries van Kaapstad. Het waren de jaren nul van de 21e eeuw. De apartheid was bijna vijftien jaar ervoor afgeschaft, Zuid-Afrika had na Nelson Mandela alweer zijn tweede zwarte president. Maar het trauma van de eeuwenlange rassenongelijkheid was niet verwerkt en het uitblijven van structurele verbeteringen in het leven van verreweg het grootste deel van de bevolking, leidde tot immense woede en frustratie. Dat was zichtbaar in het werk van vooral jonge kunstenaars. Het feit dat het onze gedéélde geschiedenis was die ten grondslag lag aan dat indringende werk en dat ík er amper iets over wist, trof me zeer.

Er is sindsdien veel gebeurd in Zuid-Afrika. Straatnamen zijn veranderd, standbeelden omvergeworpen. Maar de Wereldbank omschrijft het nog steeds als een land met één van de “hoogste ongelijkheidspercentages ter wereld, in stand gehouden door een erfenis van uitsluiting”. A New Country geeft een aangrijpend beeld van de recente geschiedenis, vanaf de dagen van hoop tot nu. Iedereen die iets van Zuid-Afrika wil begrijpen, zou deze film moeten zien.’